کازیوِه

حرفی زده بودم که کسی نشنیده بود تاناراحت شودو یا به او بربخورد! اما من حرف را زده بودم وخودم می‌دانستم که چه گفته‌ام و قصد و نیتم از بیانش چه بود! به سراغم آمد آن حرف مثل سیم خاردار گرداگرد سرم پیچید.

انقدر اذیتم کرد که بلند شدم وضو گرفتم وبرسجاده نشستم وباخودم گفتم “الهی العفو، استغفرالله ربی واتوب الیه” دیدم دلم آرام نمی‌شود.

چرا باید حرفی که طرف حسابش اصلا خبر نداشت مرا اینقدر بی تاب می‌کرد؟ یک آن ازخودم بدم آمد. دلم می‌خواست فرار کنم به جاییکه دیگرخودم رانبینم! امامقصرزبانم بود!

یادحدیثی افتادم که مضمونش این بود اهل جهنم از زبانشان جهنمی شدند! وای برمن! بازهم آن سیم‌های خاردار آمدند دورسرم پیچیدند و کلافه‌ام کردند. آرام قرارم را ربوده بود… استغفارهم مرا ارام نکرد… لباس هایم راعوض کردم؛ شنیده بودم لباس‌ها انرژی‌هایی دارندخوب یا بد؛ که برای سلامت روح به تعویض وشستن لباس بادست سفارش شده‌ایم که البته با این ماشین‌های لباسشویی توفیق ازما سلب شدهاست.

دوباره برسجاده نشستم وشروع کردم به واگویه کردن! خودم را سرزنش میکردم که یاد یونس نبی افتادم! چه حالی داشته!

و شروع کردم به ذکر یونسیه: لا اله الا انت، سبحانک انی کنت من الظالمین

بر جانش رمقی نمانده، کودکی در آغوش دارد و راهی بیابانی می‌شود. صورتش از آفتاب کویر سوخته و از تشنگی طاقتش به لب آمده است. کودکش را محکم‌تر در آغوش می‌فشارد و نگاهی به آسمان بالای سرش می‌اندازد: 《ان الله معنا؛توبه/۴۰》 طفلش از طرفی تشنه است، گریه امانش را بریده و از تشنگی زبانش در دهان خشک شده است. مادری پر از تشویشِ از دست دادن طفل، بین صفا و مروه را با قدم هایی بی جان هروله کنان می‌رود.
خدایا چه می‌بینم آب! به سرعت به سوی چشمه‌ی آبی که از دور بر چِشمانش نشسته بود می‌دود. اما نه سرابی بیش نیست.
چشمانش از تشنگی و غم عطش طفلش کم سو شده. باز هم می‌دود؛ این بار به سوی مروه و باز هم سرابی که به رنگ چشمه‌ای جوشان نمایان شده بود.
می‌نشیند، می‌ایستد؛ اما نه دلش آرام نمی‌گیرد و این بار به سوی کودکش می‌دود و اما اسماعیل آرام شده و بر زیر پاهایش چشمه‌ای در حال جوش و خروش است.
زمزم! نام چشمه‌ی اسماعیل شد. همان چشمه‌ای که هاجر برای آن هفت مرتبه صفا و مروه را دوید. اما 《آب در کوزه و ما تشنه لبان می‌گردیم/یار در خانه و ما گرد جهان می‌گردیم》.
جان‌هایمان همچون طفلی رها شده در کویری تف‌دیده تشنه‌ی وجود شماست. زمزمه‌ی ظهورتان هم‌چون زمزم، جان تازه‌ای بر منتظرانت خواهد بخشید.
همچون هاجر که مضطر نشده ایم اما ندبه کنان صدایت می‌زنیم:
《لیت شعری این استقرت بک النوی
بل ای ارض تقلک او ثری
أ برضوی ام غیرها ام ذی طوی》
ای کاش می‌دانستیم کجای این سرزمین سعادت میزبانی شما را دارد.
جان گرفتار عاشقانت هروله کنان در بیابان‌ها، عطش‌ دیدار شما را دارد. یابن الحسن! درمانده بین رضوی در مدینه و ذی طوی در مکه به جستجوی شماست!
فریاد برمی‌آورند:
《أین ابناء الحسین؟ صالح بعد صالح و صادق بعد صادق این السبیل بعد السبیل، این الخیره بعد الخیره، این الشموش الطالعه، این الاقمار المنیره》.
تا ابراهیم وار یک یک بت های کیسانیه و اسماعیلیه، شیخیه و … را در هم بشکنند. و ستارگان هدایت را به دنیا نشان دهند، تا برسند به ماه تابان وجود شما؛ که همه انبیا و اولیا آمدنت را مژده دادند.
نوای عاشقانت هر لحظه به گوش آسمانیان طنین انداز می‌شود که شما از ما دور نیستی و مثل نفس قدسی در کالبد بی جان روحمان طراوت و حیات می‌بخشی.
«بنفسى انت من مغیّب لم یخل منّا بنفسى انت من نازح ما نزح عنّا».
سوره توبه/آیه۴۰
برگرفته از دعای ندبه

 در مسابقه عصر جدید آقای ۵۷ سالهٔ آذری زبانی دعوت شده بود که تُن صدای بالایی داشت و اشعار و برخی مرثیه‌های آذری را زیبا می‌خواند. آخر برنامه نظر برخی داوران این بود که با ایشان کار شود تا از این استعداد خدادادی بهره بیشتری ببرد.

اما نظر آقای عظیمی نژاد این بود که چون ایشان سن بالایی دارد و تمام این مدت را هم فی‌البداهه و بدون کمک هیچ استادی کار کرده‌اند، دیگر برای آموزش و تغییر سبکشان خیلی دیر است و به سختی بشود کاری کرد.

با خود گفتم، خداوند در وجود هر یک از ما انسان‌ها، استعداد منحصر به فردی قرار داده است. برخی از ما تلاش می‌کنیم و آن استعداد را شکوفا می‌کنیم، برخی دیگر، اصلا توجهی به آن استعداد خدادادی نداریم و آنقدر با کارهای بیهوده خود را مشغول کرده‌ایم که دیگر فرصتی برای تفکر و کشف استعداد درونیمان نداریم.

امیر المومنین(ع) چه زیبا می‌فرمایند که: «هرکس به آنچه مهم نیست بپردازد کار مهمتر را از دست می دهد»

?میزان الحکمه،ج10،ص284

بی حوصله کانال‌های تلویزیون را مانند برگه‌های کتاب ورق می‌زدم. یکی از شبکه‌ها مستندی دربارهٔ زندانیان نشان می‌داد. از روی کنجکاوی، کنترل را زمین گذاشتم تا ببینم این مستند از چه زاویه دیدی آماده شده؟ نفر اول را با صورت شطرنجی نشان داد، نفر دوم هم با استفاده از جلوه‌های سینمایی و عکاسی محیط اطرافش تار شده بود و آن فرد کاملا سیاه نمایش داده می‌شد. این حد از دقت برای حفظ عزت نفس و اینکه زمانی که آن افراد به دامن جامعه بر‌می‌گردند، توسط جامعه طرد نشوند، برایم زیبا بود. اما در ذهنم این اتفاق را با آنهایی مقایسه کردم که دم از انفاق و بخشش و صدقه می‌زنند، اما بیشتر از آن به فکر، جنبه تبلیغاتی آن هستند تا در نظر عوام متقی و خیر به نظر آیند، اما غافل از اینکه آن وسط آبرو و عزت آن خانواده را، با یک احسنت و سلام و صلوات چند لحظه‌ای مردم، معامله می‌کنند. چه زیبا امام صادق (علیه‌السلام) در روایتی فرمودند: «الْمُؤْمِنُ أَعْظَمُ حُرْمَةً مِنَ الْكَعْبَةِ؛

حرمت مؤمن از حرمت کعبه بالاتر است.»

  ?خصال صدوق، ج1، ص27

زمانی که یک نفر را خیلی دوست داری تلاش می‌کنی که آیینه‌دل را از همه‌چیز پاک کنی و تنها تصویر یک نفر را در آن ببینی. مدام دنبال واژه‌ای برای شروع هستی.
سلام! راستی بعد از سلام چه بگویم؟ هر چقدر که برایت عزیزتر باشد بیشتر فکر می‌کنی، در ازدحام واژه‌هایی که شاید گاه‌گاهی به آن سر می‌زنی از بهترین‌ها انتخاب می‌کنی. اگر تولدش نزدیک باشد بازهم دقیق‌تر می‌شوی.
《چقدر دوست داشتم از نرگسی‌های روژان برای روز تولدت بیاورم. روژان اهل سنت بود اما آن روز صبح حال دلم را با آن چند شاخه نرگسی خوب کرد. دلم نرگسی‌هایی از جنس روژان می‌خواهد. چشم‌هایم اشکی از جنس اشکهای روژان ۹ساله را طلب می‌کند؛ آن‌زمان که اشعار امام زمان (عج‌الله) را برایش خواندم و عاشق شعر شد و گفت: 《خانم میشه برام بنویسی》 و من هر جلسه فراموش می‌کردم و می‌گفتم: 《انشاالله جلسه بعد》. و لبخندی می‌زد و سری تکان می‌داد و سریع راضی می‌شد》. اما من شاخه شاخه برای شما ندبه آورده‌ام از جنس دلتنگی.
سلام بر شما که معنای سلام هستی! منزه و پاک و دور از همه بدی ها!
سلام بر شما آن زمان که دست‌هایتان به هنگام قنوت رحمت آسمان را دوچندان می‌کند و فرشتگان اجابت قنوت را به نظاره می‌نشینند:《اَلسَّلامُ عَلَیْكَ حینَ تُصَلّى وَتَقْنُتُ》.
چقدر سخت است هجی‌کردن سال‌های غیبت شما!
یک بار از نو شمارشِ روزهای نبودنت را در صفحه‌دل مرور می‌کنم. صد، دویست، …. هزارسال گذشته که نیستی.
نه به خاطر دل من و نه به خاطر دل ما، اصلا به خاطر دل خودت، به خاطر خدا بر این کویر شوره‌زار ظهور کن.
دلایل حتمی و غیر حتمی آمدنت را شاید بارها در غیبت نعمانی به ذهن سپردیم. می‌گویند باید قبلِ آمدنت شرایطی رقم بخورد.
بگذار این طور برایت بنویسم این بار صیحه‌آسمانی، خروج یمانی و… را از لابه‌لای کتابها نه بلکه از درون ظلمتکده‌ی انسانی گرفتار در بیابانِ نداشتن شما معنا کنم.
نداشتن پدری دلسوز، که اگر کودکش زمین بخورد دلش تاب نمی‌آورد، دستش را می‌گیرد و دستی بر سرش می‌کشد.
روزگاری است که سفیانی غفلت و بی‌خبری بر قلب‌هایمان خروج کرده و شمشیر از نیام برکشیده، مدام برای پیدا کردن حجت و راهنمایی این سو و آن سو در می‌زند.
السَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا حُجَّةَ اللَّهِ وَ دَلِيلَ إِرَادَتِهِ‏ و منتظر جواب سلامی از جنس اینکه قبول کرده‌ای که تو را نشانه‌ی خدا صدا بزنیم و دلیل هدایتمان شوی.
قلبهایمان نیاز به ندای آسمانی از جنس حمد و استغفار دعای شما دارد؛ که به فریادش برسد؛ در آن زمان که مشغول حمد و استغفاری: السَّلاَمُ عَلَيْكَ حِينَ تَحْمَدُ وَ تَسْتَغْفِرُ شاید که یمانی درونمان به مدد اذکار شما این خروج را در هم شکست.
لبهای خشک و ترک‌خورده این بیابان سال‌هاست که منتظر این وعده است: وَعْدَ اللّه ِ الَّذی ضَمِنَه؛ وعده‌ای که خداوند آمدنش را ضمانت کرده است.
هر زمان قدم‌های نگاهتان میهمان این دل شد ساعت به وقت اضطرار بود. ای کاش ساعتهامان همیشه به یاد شما کوک بود و ای‌کاش لحظه هامان همیشه جاری یاد شما باشد.
(زیارت آل یاسین).

رشته‌اش فلسفه بود، البته به تازگی درس طلبگی هم شروع کرده بود. جذاب صحبت می‌کرد از نحوه داوطلب شدن برای مسئولیتی که به نظر من شاید هرکسی آن را قبول نکند اما او با تمام وجودش این کار را داوطلبانه و با عشق پذیرفته بود.
شجاعت می‌خواهد وارد جایی بشوی که حال و هوایش بوی زندگی نمی‌دهد. تا جان چشم کار می کند سنگ‌های غسالخانه و پارچه های کفن و … که همه حکایت از یک مهمان تازه وارد دارد. البته مهمان تازه وارد را خودش می گوید که با گرفتن درس جدید از مرگ و زندگی کارش را انجام می دهد.
سن و سالش خیلی به نظر نمی آید شاید در بیستمین دهه زندگیش باشد اما درسهایی که از کار جدیدش گرفته باعث می شود کنجکاوانه صحبتهایش را دنبال کنم.
《اولین نفری را که برای خانه ابدی آماده کردم خیلی سخت بود، دستهایش را که می گرفتم سرد بود. خیلی بی آزار و مظلومانه دستهایم را رها می کرد. یک موجود بی آزار که هیچ قدرت دفاعی ندارد حتی زمانی که زخمهایش را می شستم توقع داشتم یک صدایی بشنوم اما هیچی، سکوت محض. این جا بود که به غربت انسان پی بردم》.
همین جسم که مهمان آن هستیم تا آن ماشین و خانه ای که با آن شاید گاهی فخر بفروشیم باید بگذاریم و برویم. این که از این جسم که مهمان آن هستم در چه راهی استفاده کنم خیلی مهم است.
ادامه می دهد:《مدتی البته در بیمارستان بودیم و به مریض ها روحیه می دادیم، متاسفانه یکی از خانمها نتوانست در برابر این بیماری دوام بیاورد و تخت کناری خیلی بی قراری می کرد و مرتب به من می گفت: 《خانم! من زنده می مونم؟》من هم با دعا و زیارت عاشورا به او روحیه می دادم و مرتب می گفتم انشاالله حالتان خوب میشود.
بعد از مدتی که این کار را انتخاب کردم زمانی که زیپ کاور را برای شستشوی میت باز کردم چشمانم پر از اشک شد، این همان خانمی بود که از من میخواست برایش دعا کنم》.
سریع جو را تغییر داد: 《آن اوایل که خیلی با اسم و فامیل یکدیگر را نمیشناختیم با اسم خانمهای کرونایی یکدیگر را صدا می زدیم》و این را با عنوان خاطره ای که خنده بر لب همه نشانده تعریف می کند.
سخن امیرالمومنین علی علیه السلام چقدر این جا برایم بیشتر معنا پیدا می کند: 《كُنْ لِدُنْیاكَ كَأَنَّكَ تَعیشُ اَبَداً وَ كُنْ لِاخِرَتِكَ كَأَنَّكَ تَموتُ غَداً [مستدرك الوسائل ج1 ص146]؛ برای دنیایت چنان باش كه گویی جاویدان خواهی ماند و برای آخرتت چنان باش كه گویی فردا می میری》.

شب دوازدهم فروردین برادرم از مغازه که برگشت با تعجب گفت:« آجی، مثل اینکه فردا مردم می‌خوان سیزده بدر برن بیرون!» گفتم:« چی!! بیرون!! تو این وضعیت؟!» گفت:«آره کلی از مغازه‌ها نوشابه و مرغ و … خریدن» صبح که از خواب بیدار شدم، دیدم آسمان نم‌نم دانه‌های مرواریدش را پایین می‌ریزد. به یک ساعت نکشید که صدای رعد چنان بلند شد که حس می‌کردم، هر لحظه سقف خانه روی سرم فرو بریزد. از صدای رعد و شدت ریزش باران خنده‌ام گرفت.به برادرم گفتم:«این مردم برای یه لذت کوتاه، حاضرن حتی سلامتی خودشونو به خطر بندازن، ولی خدای رحمان طور دیگه‌ای مصلحت دونسته. آخه حتی اگه وجود ویروس تو منطقه ما یه احتمال باشه، مگه نباید برای دفع خطر احتمالی هم دقت کرد» وقتی سردی هوا و رعد و برق شدت گرفت، یاد این آیه از قرآن کریم افتادم که: «َعَسَىٰ أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئًا وَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ وَعَسَىٰ أَنْ تُحِبُّوا شَيْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَكُمْ» «چه بسیار شود که چیزی را مکروه شمارید ولی به حقیقت خیر و صلاح شما در آن بوده، و چه بسیار شود چیزی را دوست دارید و در واقع شرّ و فساد شما در آن است» ?قرآن کریم،بقره/۲۱۶

یادش بخیر! زمانی با خیال راحت سوار اتوبوس میشدیم و به راحتی نفس می کشیدیم. حالا وضع مقداری متفاوت شده. با احتیاطی همراه با دستکش و ماسک؛میله‌های اتوبوس را در دست میگیریم که مبادا این ویروس میکروسکوپی به جانمان نفوذ و زندگیمان را مختل کند.

امروز هم از همان روزهای با احتیاط بود. ترجیح دادم در صندلی کنارِ پنجره بنشینم. همزمان خانمی هم با ماسکی بر صورت و دستکش های نایلونی بر دستانش کنارم نشست. شروع کرد به صحبت از سال گذشته در کلاس دانشگاه و اینکه چه اتفاقاتی برایش رقم خورده بود. همزمان دستش را به طرف کیفش برد و کتابی درآورد عنوانش را نصفه دیدم، رساله حقوق.

پرسیدم:"شما رشته حقوق می خونید؟” به دلیل ماسک، ریزلبخندش را ندیدم اما چشمانش شبیه خنده شد و گفت:” نه عزیزم.” و دوباره به صحبتهایش ادامه داد: “سر کلاس نشسته بودیم نمره نه بگویم برایم مهم هست اما زمانی که انسان زحمت می‌کشد ثمره زحمتش را دوست دارد ببیند.” و ادامه داد “برای درسی اعتراض تجدید نظر دادم اما یکی از اساتید دمار از روزگارم درآورد از توهین گرفته تا… و ایکاش این توهین ها را زمانی می کرد که فقط خودم بودم نه اینکه در پیش چشمان بقیه دانشجویان.” و ادامه داد “دست آخر من مقصر شدم و یکسال از تحصیل جا ماندم.”

دلم برایش می سوخت. همزمان اشک در چشمانش جمع شده بود. از سختی هایی که آن یکسال متحمل شده بود و اینکه هیچ کس از او دفاع نکرد؛ حتی افرادی که شاهد ماجرا بودند. خیلی برایش غصه خوردم و من این مواقع فقط گوش و بغض میشوم.

می دانم حالا دیگر غصه‌اش نمره نیست، غصه اش توهینی بود که در جمع شنیده بود و زخمهایی که شاید سالیان درازی بخواهد التیام پیدا کند. کتاب را بالاتر آورد عنوانش مرا مجذوب کرد. رساله حقوق امام سجاد علیه السلام. شروع کرد به خواندن یک بخشی از آن:

و بدان حق شاگرد بر استاد این است:
“و امّا حق زيردستانى كه با دانايى رعايت حالشان را دارى اين است كه بدانى اين خداست كه تو را با دانشى كه از گنجينه حكمت داده برآنها سرپرست ساخته است. حال اگر در آنچه خدا تو را سرپرستى داده به نيكى رفتار كنى و در جايگاهى ايستاده باشى كه گنجينه دار مهربان و خيرخواهِ سرورش در امور بندگان و نيز بردبار و خدا محورى مى ايستد تا آنجا كه هرگاه نيازمندى را ببيند از آن دارايى هايى كه دارد به او مى بخشد آنگاه سرپرستى رشديافته خواهى بود تا بتوانى از پسِ آن سرپرستىِ كه دارى آن چنان كه اميد مى رود برآيى وگرنه خدا را خيانتكار و خلق خدا را ستمكار خواهى بود تا خدا دانشى را كه دارى از تو بستاند و تو را به شكست بكشاند.”
زیبا بود همانطور که برایم از حقوق میخواند با خودم زمزمه می کردم: 《زندگی باید با قرآن و ۱۴معصوم صلوات الله گره بخورد》. کلام امام التیامی می شود بر دلهای خسته از غمهای روزگار.

 هر یک از ما زمانی که به یک جشن مثل جشن تولد دعوت می‌شویم، اگر میزبان آشنا باشد، سعی می‌کنیم طبق سلیقه‌اش کادوی مناسبی برایش تهیه کنیم و جدای از اصل هدیه، سعی می‌کنیم نمای بیرونی هدیه نیز شکیل باشد، چون طرف مقابل ابتدا ظاهر هدیه را می‌بیند و بعد محتوایش را. اگر هم میزبان غریبه باشد، دو برابر حواسمان جمع است چون سلیقه‌اش را نمی‌دانیم و در واقع با آن هدیه، میزان سلیقه خود را نشان می‌دهیم. اما نمی دانم چرا این وسواس و سلیقه را برای جاهای دیگر بکار نمی‌بندیم. وقتی شخصی از ما راهنمایی‌ای بخواهد، اول می‌سنجیم، با آن راهنمایی او کارش از ما بهتر در می‌آید یا نه؟! یا وقتی عصبانی هستیم، اصلا کاری به ظاهر صحبتمان نداریم، فقط می‌خواهیم حرف خودمان را به کرسی بنشانیم، حال با هر لفظ و لحنی. اما اگر حق هم با ما باشد، خیلی به ندرت بتوانیم، طرف مقابل را متقاعد کنیم. درست است که اصل کلاممان صحیح است اما مخاطبمان اول لفظ را می‌شنود بعد اگر به دلش نشست، به محتوایش هم می‌اندیشد. امام سجاد(ع) برای درمان بیماری‌های زبان می‌فرمایند:  و به جاى آنچه شیطان بر زبانم جارى می‌سازد از فحش و بدگویى و ناسزا یا شهادت ناحق، یا غیبت از مؤمن غائب یا دشنام به شخص حاضر و مانند اینها، سخن در سپاس تو گویم و مبالغه در ثناى تو ورزم، و با تمام هستى خود ستایش بزرگى تو کنم، و شکر نعمت تو بجاى آورم، و اعتراف به احسان تو نمایم، و به شمردن نعمت‏هاى تو مشغول گردم.

?صحیفه سجادیه، دعای 20

با زبان زیبای کودکانه‌ش برایم حرف می‌زد. آرام و شمرده شمرده. چهره‌ی معصوم‌ش معصوم تر شده بود و تُپُلی صورتش کمی لاغرتر.

از داداشش می‌گفت که دکتر برایش آمپول نوشته بود. می‌‌گفت:” دوتا آمپول بهش زدن. خوب نشده.” پرسیدم خودت چی خاله؟

شیرِ پاکتی که دستش بود را زمین گذاشت و گفت: “نه به من آمپول نزد، شربت بهم داد.”

گفتم:” آخه تو کوچولویی شربت بخوری خوب میشی اما داداش باید آمپول بزنه اون قویتره.”

گفت:” شربتمو خوردم."  تشویقش کردم که شیر را تمام کند. کیک‌ش را که میل نداشت بخورد اصراری نکردم.

بحث من و فاطمه زهرا من را یاد مقایسه کردن خودمان با دیگران انداخت. مقایسه کردن‌هایی که رنگ و بوی ناشکری می‌گیرد که چرا خدا به من زیبایی نداده اما به فلانی داده است.  چرا همسایه پولدارتره‌؟ ماشین مدل بالا و خانه ویلایی داره من ندارم؟ یا چرا من مثل او نیستم؟

حرف های دختر کوچولو تلنگر خوبی بود که بفهمم بخشش خداوند به هر کسی طبق حکمت است . چه بسا من ظرفیت مال و ثروت و زیبایی آنچنانی را نداشته باشم و گمراه شوم. فرشته‌ی زیبا را بوسیدم که با حرف‌های ساده و کودکانه‌ش مرا به خدا نزدیک کرد.